Militaire signalen
Schutterijen zijn de oudste legers die er bestaan. Wat nu de soldaten in het leger zijn, zijn dus eigenlijk de schutters van de schutterijen van vroeger. Een ander woord voor soldaat is militair.
Op een schuttersfeest worden muziekwedstrijden gehouden voor slag- en blaasinstrumenten en voor korpsen en solisten. Bij de muziekwedstrijden voor solisten is er een aparte wedstrijd die Militaire signalen heet.
Wat zijn militaire signalen?
Vroeger bestond er geen mobieltje of smartphone. In het leger gebruikten de soldaten muziekinstrumenten zoals de klaroen, pijperfluit en trommel om informatie over grote afstand door te geven. De informatie werd omgezet in muziekstukjes. Elk muziekstuk heet signaal. De trommelaar of pijperfluitspeler was dus erg belangrijk om iedereen te waarschuwen. Hij moest het juiste signaal spelen. De ‘vijand’ probeerde ook steeds deze muzikant uit te schakelen. Stel je maar eens voor hoe het zou zijn, als er niemand was om een leger over een grote afstand te waarschuwen…
Er bestaan allerlei signalen. Voor elk gevaar dat er kan bestaan, is er een signaal. Bijvoorbeeld het signaal ‘Algemeen alarm’ of ‘Reveille’. De reveille is het signaal voor het wekken van de troepen. Tegelijk was dit het startsein om de dagelijkse activiteiten te beginnen. Met andere woorden: De muzikant waarschuwde iedereen om op te staan.
Elke situatie (brand, ten aanval, opstaan, looppas, enz.) heeft een eigen signaal. Deze signalen zijn genoteerd in bundels. De muzikant kent alle signalen uit het hoofd. Als hij zich vergist, dan heeft dat vaak zware gevolgen voor het leger waar hij bijhoort.
verdieping
Al eeuwenlang is de trom en de hoorn een belangrijk communicatiemiddel. Ver voor de tijd dat men per telefoon over grote afstand met elkaar kon communiceren, werden trommels en hoorns gebruikt om informatie over te brengen. Om dit voor zender en ontvanger duidelijk te maken, werden aan de te overdragen informatie signalen gekoppeld. Ritmes en melodieën waaraan de ontvanger kon horen wat de verzender bedoelde.
Binnen de krijgsmacht was deze manier van communiceren van groot belang. In de tijd waarin grote eenheden op het slagveld tegenover elkaar stonden om een oorlog uit te vechten, was het van belang dat de bevelvoerder op strategische wijze zijn eenheid kon aansturen. Hiervoor werden bij gebrek aan onze moderne communicatiemiddelen de trom, hoorn of fluit gebruikt. Het mag dan ook duidelijk zijn dat een tamboer, hoornblazer of pijper een belangrijke en zeer verantwoordelijke rol had in die tijd. De persoon met deze functie moest op de hoogte zijn van de melodieën en ritmes welke de gezagvoerders gekoppeld hadden aan
bepaalde bevelen. Werden hierin fouten gemaakt, dan kon dit catastrofale gevolgen hebben. Daarnaast was de betreffende persoon een gewild object voor de tegenstander. Men kan zich bedenken waartoe een tegenstander in staat is, wanneer deze over het communicatiemiddel van de andere partij beschikt.
Naast het overdragen van bevelen in de vorm van signalen, diende de muziekinstrumenten ook om de troepen in mars te verplaatsen door het spelen van marsen. Bij gebrek aan voertuigen werden in die tijd grote afstanden te voet afgelegd. Om dit geordend te laten verlopen en daarnaast ook draaglijk te maken, was het spelen van marsen van groot belang. Ook hierin had de tamboer, hoornblazer of pijper een belangrijke functie.
Net als veel andere zaken binnen de krijgsmacht, zoals bijvoorbeeld exercitiereglementen, werden ook voor de tamboer, hoornblazers en pijpers reglementen opgesteld. Hierin stonden de signalen en de marsen maar ook de manier waarop deze gespeeld dienden te worden.
Hoe gaat een wedstrijd militaire signalen?
Een solist meldt zich bij de jury op het wedstrijdterrein.
Een jurylid kiest welke signalen de muzikant zal spelen. De muzikant moet dus alle signalen uit het hoofd kennen.
Als de jury vraagt om het signaal ‘Brand’ of ‘Luchtalarm’ te spelen, dan zal de solist dat signaal zo goed mogelijk spelen.
De jury geeft iedere solist punten. De solist met het hoogste aantal punten, krijgt de eerste prijs.
Solist Davy Colin van Sint Sebastianus Heerlen tijdens de wedstrijd Militaire signalen op het OLS te Raam in 2018
Solist Django Goffin van Sint Michael Doenrade tijdens de wedstrijd Militaire signalen op het OLS te Raam in 2018